Beste, beste aanwezigen!

Ik was toch erg verbaasd toen ik een verzoek kreeg van de heer Paul Wennekes om hier naar Maastricht te komen voor een soort geloofscongres. In september 2018 hadden we een uitgebreid gesprek in mijn klooster St. Marienstern. Maar ik moet eerlijk zeggen: ik ben geen grote fan van reizen. Ik hou heel veel van mijn klooster, de plek waar het staat, de mensen die er wonen. Ik verlaat het klooster niet vaak.

En toch sprak het me aan om meer dan 700 km hier naar toe te rijden, en U iets over ons leven, bidden en werken te vertellen.
Marienstern, gelegen nabij Dresden in de Landkreis Bautzen ver in het Oosten van Duitsland, is een heel oud klooster met een ononderbroken traditie.

Marienstern ligt midden in de Lausitz in het Slavische nederzettingsgebied. De Sorben leven hier al sinds de 6e eeuw met hun eigen taal en cultuur.
In 1248 werd het klooster gesticht als cisterciënzerabdij door de familie von Kamenz, die Reichsministeriale waren.
De geschiedenis is afwisselend en spannend.
Toen ik in 1981 intrad, woonden er meer dan 30 zusters in Marienstern.
Er waren toentertijd nog koorzusters en lekenzusters.
En 1981 was diepste DDR-tijd. De clausuur werd streng gerespecteerd.
Er waren goede contacten met de mensen die rond het klooster woonden en die met hun zorgen en behoeften direct naar het klooster kwamen.
Maar er was geen contact met de politieke gemeente.
Bijna 90 procent van de inwoners van de kleine gemeenschap is katholiek. Dit is een enorm voordeel voor ons. We zijn als ingebed in een nest. Maar niet ver van het klooster begint een heel seculiere wereld. Maar dat is ook het verbazingwekkende: veel mensen komen naar ons toe in het klooster omdat het hier op de een of andere manier anders is dan buiten de kloosterpoorten.
Als zij de binnenplaats van het klooster binnenkomen, lijkt er iets van hen af te vallen. De sfeer is zo totaal anders.
Voor ons zusters is dit meer het dagelijkse leven.
We ervaren dat natuurlijk heel anders.

Wij zijn een zeer levendige gemeenschap die haar centrale taak ziet in het waardig vieren van het gezongen koorgebed.

De vele externe taken lijken daar niet zo goed bij te passen.

Aan het begin van de 19e eeuw werden in Marienstern verschillende scholen gesticht, waaronder in 1826 het St. Josephs Instituut, een meisjesschool met kostschool. De nazi’s sloten alle katholieke scholen en het gebouw brandde midden in de oorlog af. Jarenlang hebben de zusters gebeden en nagedacht over hoe dit gebouw weer gebruikt zou kunnen worden. In de DDR waren er twee mogelijkheden voor de kerk om liefdadigheidswerk te doen: werken met gehandicapten of zorg voor ouderen. In 1973 begon de zorg voor 80 verstandelijk gehandicapte meisjes tussen de 4 en 18 jaar. Naar DDR-omstandigheden werden zijn de best mogelijke leef- en werkomstandigheden gecreëerd.

Na 1989 hebben we als gemeenschap helemaal opnieuw besloten om dit werk voort te zetten. Dit betekende dat er met behulp van giften en diverse andere subsidies omvangrijke bouwwerkzaamheden werden uitgevoerd.

Er wonen nu 112 verstandelijk gehandicapte mannen en vrouwen in de woonhuizen en appartementen, we hebben een werkplaats met 126 gehandicapte medewerkers en een school met 38 leerlingen die allemaal ambulant zijn.

Het klooster omvat een land- en bosbouwbedrijf, een gastenverblijf, een kloosterwinkel en een schatkamer en een voedings- en kruidencentrum.
Elk jaar komen enkele duizenden toeristen naar ons klooster.

In totaal heeft het klooster ongeveer 190 mensen in dienst.
Een geweldige uitdaging en taak voor een gemeenschap van 11 zusters tussen de 31 en 91 jaar.
Hoe kan dit worden gemanaged als de centrale taak van het gebed er niet onder lijden mag?
Enerzijds hebben we capabele, bereidwillige zusters en anderzijds hebben we goede medewerkers en werknemers.
Het koorgebed is buitengewoon belangrijk voor de zusters. Dat voelen de mensen die bij ons komen en er aan deelnemen.
Halverwege de jaren negentig traden jonge vrouwen in ons klooster in die erg verlangden  naar de viering van de gezongen liturgie en die begonnen de koorboeken opnieuw uit te werken en, tot in de kleinste details, noten te kopiëren. Dit project loopt nog.

Er is nu een liturgiecommissie in de cisterciënzerorde die deze taak op zich heeft genomen en het drukken van nieuwe boeken voorbereidt. Daar zijn we heel actief bij betrokken.
Voor de Orde zelf een getuigenis van eenheid.

Maar dit alles heeft alleen zin als ik in een levende relatie met Christus leef. Als ik ijver voor God en de liturgie heb, zoals St. Benedict eist in zijn regel.
Ik ben altijd gefascineerd door het cisterciënzer koorgebed in zijn eenvoud en indrukwekkendheid.
In de melodieën komt het woord tot uitdrukking en komt het tot leven.
De introïtus van Paaszondag is zo’n voorbeeld voor mij: “Resurrexi, et adhuc tecum sum, alleluia”
‘Ik ben verrezen en ben altijd bij je. Alleluia. Je hebt legt je hand op mij gelegd. Alleluia. Hoe wonderbaarlijk is deze kennis voor mij. ” – Het is de dialoog van de opgestane Heer Jezus met zijn Vader. De melodie is eenvoudig en indrukwekkend, zonder franje.
Daar kun je intimiteit en liefde voelen.
Daarbij moet ik denken aan de opwekking van St. Benedictus:
“Hart en stem moeten in harmonie zijn!”

Ons koorgebed wordt ’s morgens van 4.30 uur tot ’s avonds 19.00 uur met de completen geheel gezongen, afwisselend in het Duits en Latijn. Ik beken: dat is niet alleen maar een plezier, maar soms ook heel hard werken. Maar het is ons werk dat we graag doen en niet wanneer we er zin in hebben. Daarom proberen we voor onszelf als gemeenschap ook rustperiodes te plannen om onze kracht te behouden.

De lof van God te zingen, plaatsvervangend ons gebed, de lofprijs, de zorgen van de mensen voor God te brengen, is van onschatbare waarde en kan eenvoudigweg niet worden doorgrond.
Ook ons monastieke gemeenschapsleven is intensief.

We bidden niet alleen veel samen, maar vieren ook, gaan gezamenlijk op excursies en andere activiteiten.

Meerdere keren per jaar bieden we vastencursussen aan voor gezonde mensen. Een zuster begeleidt elk van deze cursussen met spirituele impulsen en gesprekken. Vooral tijdens het vasten zijn mensen veel ontvankelijker, ook voor het spirituele en de existentiële zaken in hun leven. We weten niet hoeveel zegen daar al uit is voortgekomen.
Hoewel we tijdens het DDR-tijdperk niet in staat waren om met de politieke gemeenschap samen te werken, liggen de zaken vandaag totaal anders.

Veel grote evenementen zoals bijvoorbeeld het klooster- en familiefestival in de Landkreis Bautzen, worden samen met de gemeenschap en andere dragers gepland en georganiseerd.
St. Marienstern heeft een vaste plaats in de regio en ook in het bisdom Dresden-Meißen.

Ik ben altijd verbaasd over de externe effecten die er zijn. Zo laat een jonge kerkmusicus zich inspireren door ons klooster, zijn architectuur, zijn inbedding in het landschap, om een oratorium samen te componeren.

Het ging in première op 24 november 2019 in Zuid-Duitsland.
Mensen in de meest uiteenlopende situaties vertrouwen zich toe aan ons gebed. En het is niet ongebruikelijk dat ze komen om zich te bedanken – wanneer een ziekte is overwonnen of een moeilijke situatie is opgelost.
Veel mensen zijn op zoek, maar velen weten het niet eens.
Een klooster kan voor hen een richtpunt en een stop zijn.
Dit jaar zijn we begonnen met het uitnodigen van jonge vrouwen op 4 weekenden onder het motto “Uw woord is voor jou!” Om hun roeping en hun weg te onderzoeken. We zijn niet bepaald onder de voet gelopen, maar de ontmoetingen en gesprekken zijn erg informatief.
We vertrouwen erop dat God ook in onze tijd mensen roept, dat vrouwen in het klooster intreden om zich volledig aan God toe te wijden.
Een bestaan van meer dan 770 jaar is hiervoor geen garantie.
Wij echter proberen zo te leven dat mensen zich door ons tot God aangetrokken voelen, dat Christus door ons heen schijnt.

Dan kan ons klooster ook een toekomst hebben.

Ik dank U voor uw aandacht!