Voordracht over het Stadsklooster San Damiano in ’s-Hertogenbosch Goedemorgen.

Ik mag u een inkijkje geven in wat wel het interfranciscaanse project genoemd wordt: het Stadsklooster San Damiano in ’s-Hertogenbosch.

Franciscus van Assisi leefde rond 1200. Zoekend naar het doel in zijn leven bad hij eens in het bouwvallige kerkje van San Damiano “Heer wat wilt u dat ik doe?” Het kruis antwoordde hem met de woorden: “Herstel mijn kerk!”

Franciscus nam dat aanvankelijk letterlijk, maar begreep pas later dat de Kerk met een hoofdletter bedoeld werd.

Hij kreeg volgelingen;

• eerst mannelijke volgelingen, zijn medebroeders; dat groeide uit tot de orde van de minderbroeders (1^e orde) en
• ook, via zijn eerste vrouwelijke volgelinge Clara, de orde van de zusters clarissen (2^e orde).
• Omdat er ook getrouwde mensen zich door hem lieten inspireren, die uiteraard geen kloosterling meer konden worden, werd, in diezelfde tijd, dus begin 13^e eeuw, ook de lekenorde opgericht, die nu de Orde van de Franciscaanse Seculieren heet (3^e orde).

Al in 1228, twee jaar na het overlijden van Franciscus, vestigden de eerste minderbroeders zich in Nederland en wel in ’s-Hertogenbosch. Later kwamen daar ook de zusters clarissen bij. Vele straatnamen verwijzen nog naar de minderbroeders en de zusters. Na de bevrijding in 1629 van de stad op de Spanjaarden, werd het openlijk belijden van het katholieke geloof verboden in ’s-Hertogenbosch, net als in de rest van het heroverde Nederland. Maar met een kleine onderbreking van iets meer dan 100 jaar zijn de minderbroeders altijd in de stad aanwezig gebleven, zij het in zogenaamde schuilkerken.

Eind 19^e eeuw werd het katholicisme weer toegestaan in Nederland en kwamen de minderbroeders Kapucijnen terug naar de stad. Zij bouwden dit klooster in 1897. Eind 2015 hoorden we dat zij het klooster gingen sluiten, omdat het te groot werd en de meeste broeders toe waren aan een plaats in hun kloosterbejaardenoord in Tilburg. Een initiatief van de minderbroeders franciscanen, zusters clarissen en de Orde van Franciscaanse Seculieren heeft er toen voor kunnen zorgen dat de franciscanen het konden overnemen, waarbij o.a. het doel was het te gaan gebruiken met alle drie de takken van de franciscaanse familie.

Nu wonen we er met 13 mensen; 7 franciscanen, 1 kapucijn, 3 zusters clarissen en 2 leden van de OFS, dus echt 4 verschillende tinten bruin

De variatie in tinten bruin ziet u nog beter op deze opname, die in de tuin werd gemaakt.

Enkele woorden hoe we het georganiseerd hebben: onder dit éne dak leven 3 communiteiten: die van de minderbroeders, die van de zusters clarissen en die van de Orde van Franciscaanse Seculieren. We denken dat dit een belangrijk uitgangspunt is.

Iedere communiteit heeft zijn eigen huiskapittel, meestal wekelijks. Daarnaast is er 4 keer per jaar een huisvergadering met alle bewoners, waar we praten over o.a. beleidsbeslissingen op langere termijn. Deze vergaderingen vinden plaats onder voorzitterschap van een externe voorzitter, een minderbroeder van een andere communiteit.

De dagelijkse leiding berust het coördinatieteam, dat met name de beslissingen neemt over zaken die meer dan één bewonersgroep aangaan. Het coördinatieteam vergadert tweewekelijks. Dat team bestaat uit de gardiaan en vicaris van de communiteit van de minderbroeders, één van de zusters clarissen en een vertegenwoordiger van de OFS, die tevens de voorzitter is van het coördinatieteam.

Belangrijker dan de organisatiestructuur is natuurlijk de visie van waaruit we in het Stadsklooster leven. Die visie komt in essentie op het volgende neer: “Het Stadsklooster San Damiano wordt gevormd door vrouwen en mannen, die ervoor gekozen hebben om Christus na te volgen, in de voetsporen van Franciscus en Clara van Assisi.

Binnenshuis betekent dit:

• Dat we horen bij verschillende communiteiten, ieder met zijn eigenheid en zelfstandigheid
• Dat de primaire verantwoordelijkheid om broederlijk en zusterlijk samen te leven ligt binnen die eigen communiteit, waar we naar elkaar omzien
• Dat we zoeken, ieder vanuit ons eigen charisma, naar wat gemeenschappelijk is en respecteren wat verschillend is
• Dat we willen leven in gemeenschap met de anderen, maar ruimte laten voor persoonlijke vrijheid. We dragen elkaar in onze zwakheid en onze kwetsbaarheid. We zijn uit op elkaars geluk
• Dat we samen bidden en eten en elkaar ontmoeten. Samen nemen we de verantwoordelijkheid voor ons gemeenschappelijk huis.

en naar buiten toe:

• We zijn ons bewust dat het een project in ontwikkeling is en staan daarom open naar alles wat op onze weg komt. We gaan daar flexibel mee om, waardoor het een dynamisch gebeuren is
• We zijn ons bewust dat we deel zijn van een groter geheel en gaan spaarzaam en bewust om met wat moeder aarde ons biedt
• We maken deel uit van de wereldwijde Rooms Katholieke kerk, zijn broer en zus van alle christenen en zijn gastvrij en open naar andersdenkenden, zoekers, twijfelaars en nietgelovigen
• Onze openheid en gastvrijheid naar alle mensen van goede wil geven wij concreet gestalte in ons dagelijkse leven in gebed, pastorale en diaconaal-sociale zorg. Daarbij heeft de stad waarin wij wonen onze eerste aandacht
• Wij geven vorm aan een eenvoudige, goed verzorgde manier van bidden en vieren, waarin -uitgaande van een waardevolle traditie- steeds geprobeerd wordt om aan te sluiten bij het geloof en de leefwereld van de mensen van vandaag.